Το μάθημα επικεντρώνεται στις λεγόμενες «συμπληρωματικές», «υποστηρικτικές» ή «συντονιστικές» αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου η Ένωση έχει αρμοδιότητα να αναλαμβάνει δράσεις για τη συμπλήρωση, την υποστήριξη ή τον συντονισμό της δράσης των κρατών μελών, χωρίς να αντικαθιστά την αρμοδιότητά τους στους συγκεκριμένους τομείς. Το μάθημα εξετάζει ειδικότερα τις αρμοδιότητες της Ένωσης στο πεδίο του πολιτισμού και τον τρόπο με τον οποίο ασκούνται. Εστιάζει στην πολιτιστική πολιτική της Ένωσης, στην ιστορική εξέλιξή της, στις διαδικασίες χάραξής της και στα εργαλεία της. Παράλληλα, το μάθημα εξετάζει τις δράσεις της Ένωσης που σχετίζονται με τον πολιτισμό, την πολιτιστική κληρονομιά, τον πολιτιστικό και δημιουργικό τομέα και την πολιτιστική πολυμορφία στο πλαίσιο άλλων ενωσιακών πολιτικών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην εσωτερική αγορά και στις εξωτερικές σχέσεις της Ένωσης ενώ ο πολιτισμός προσεγγίζεται και από τη σκοπιά των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές/φοιτήτριες:

• θα έχουν κατανοήσει σε βάθος τις απαρχές και την εξέλιξη της δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πεδίο του πολιτισμού
• θα έχουν αποκτήσει γνώσεις για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των αρμοδιοτήτων της Ένωσης στο πεδίο του πολιτισμού
• θα έχουν εξοικειωθεί με τον τρόπο λειτουργίας των θεσμικών οργάνων της Ένωσης στο πεδίο του πολιτισμού, τόσο στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτιστικής πολιτικής όσο και στο πλαίσιο άλλων τομεακών πολιτικών της Ένωσης που συνδέονται με τον πολιτισμό
• θα έχουν αποκτήσει μια συνολική και συστηματική εικόνα της εσωτερικής και εξωτερικής δράσης της Ένωσης στο πεδίο του πολιτισμού
• θα έχουν κατανοήσει τις πολύ-επίπεδες σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ της Ένωσης, των κρατών μελών και διεθνών οργανισμών στο πεδίο του πολιτισμού.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ

Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών

Λήψη αποφάσεων Αυτόνομη εργασία Ομαδική εργασία

Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών

Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής

Μεθοδική και συγκροτημένη αντιμετώπιση ενός ερευνητικού ερωτήματος

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Το μάθημα επικεντρώνεται στις λεγόμενες «συμπληρωματικές», «υποστηρικτικές» ή «συντονιστικές» αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου η Ένωση έχει αρμοδιότητα να αναλαμβάνει δράσεις για τη συμπλήρωση, την υποστήριξη ή τον συντονισμό της δράσης των κρατών μελών, χωρίς να αντικαθιστά την αρμοδιότητά τους στους συγκεκριμένους τομείς. Το μάθημα εξετάζει ειδικότερα τις αρμοδιότητες της Ένωσης στο πεδίο του πολιτισμού και τον τρόπο με τον οποίο ασκούνται. Εστιάζει στην πολιτιστική πολιτική της Ένωσης, στην ιστορική εξέλιξή της, στις διαδικασίες χάραξής της και στα εργαλεία της. Παράλληλα, το μάθημα εξετάζει τις δράσεις της Ένωσης που σχετίζονται με τον πολιτισμό, την πολιτιστική κληρονομιά, τον πολιτιστικό και δημιουργικό τομέα και την πολιτιστική πολυμορφία στο πλαίσιο άλλων ενωσιακών πολιτικών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην εσωτερική αγορά και στις εξωτερικές σχέσεις της Ένωσης ενώ ο πολιτισμός προσεγγίζεται και από τη σκοπιά των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Το μάθημα αναπτύσσεται σε 13 ενότητες.

Τίτλος ενότητας	Βιβλιογραφία	Σύνδεσμος παρουσίασης
1.     Η ανάδυση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής πολιτικής	Μ. Κοντοχρήστου, Διεθνές Γίγνεσθαι και Πολιτισμός. Προκλήσεις και Πολιτικές (2018,Εκδόσεις Σιδέρη)   Ε. Τροβά, Η Πολιτιστική Κληρονομιά της Ευρώπης (2018, Εκδόσεις Σάκκουλα)	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
2.     Ευρωπαϊκή πολιτιστική πολιτική: Αρμοδιότητες καιεργαλεία πολιτικής (1/3)	Μ. Κοντοχρήστου, ΔιεθνέςΓίγνεσθαι και Πολιτισμός. Προκλήσεις και Πολιτικές (2018, Εκδόσεις Σιδέρη)   Ε. Τροβά, Η Πολιτιστική Κληρονομιά της Ευρώπης (2018, Εκδόσεις Σάκκουλα)	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
3.     Ευρωπαϊκή πολιτιστική πολιτική: Αρμοδιότητες καιεργαλεία πολιτικής (2/3)	Μ. Κοντοχρήστου, ΔιεθνέςΓίγνεσθαι και Πολιτισμός. Προκλήσεις και Πολιτικές (2018, Εκδόσεις Σιδέρη)   Ε. Τροβά, Η Πολιτιστική Κληρονομιά της Ευρώπης (2018, Εκδόσεις Σάκκουλα)	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
4.     Ευρωπαϊκή πολιτιστική πολιτική: Αρμοδιότητες καιεργαλεία πολιτικής (3/3)	Μ. Κοντοχρήστου, Διεθνές Γίγνεσθαι και Πολιτισμός. Προκλήσεις και Πολιτικές (2018,Εκδόσεις Σιδέρη)   Ε. Τροβά, Η Πολιτιστική Κληρονομιά της Ευρώπης (2018, Εκδόσεις Σάκκουλα)   E. Psychogiopoulou, ‘Cultural Mainstreaming: The European Union’sHorizontal Cultural Diversity Agenda and its Evolution’ (2014)39(5) European Law Review 626	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
5.     Η ανοικτή μέθοδος συντονισμού στο πεδίο του πολιτισμού	Μ. Κοντοχρήστου, ΔιεθνέςΓίγνεσθαι και Πολιτισμός. Προκλήσεις και Πολιτικές (2018, Εκδόσεις Σιδέρη)   Ε. Τροβά,Η Πολιτιστική Κληρονομιά της Ευρώπης (2018,Εκδόσεις Σάκκουλα)   Ε. Psychogiopoulou, ‘The cultural openmethod of coordination: A new but different OMC?’(2018) 3(1) European Papers257	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
6.     Πολιτιστική κληρονομιά  και ευρωπαϊκές πολιτικές	Μ. Κοντοχρήστου, ΔιεθνέςΓίγνεσθαι και Πολιτισμός. Προκλήσεις και Πολιτικές (2018, Εκδόσεις Σιδέρη)   Ε. Τροβά, Η Πολιτιστική Κληρονομιά της Ευρώπης (2018, Εκδόσεις Σάκκουλα)   E. Psychogiopoulou, ‘ Cultural Heritage in European Union Law and Policies’, (2018)45(2) Legal Issuesof Economic Integration 177	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
7.     Η προστασία των πολιτιστικών αγαθών στην Ένωση	Μ. Κοντοχρήστου, ΔιεθνέςΓίγνεσθαι και Πολιτισμός. Προκλήσεις και Πολιτικές (2018, Εκδόσεις Σιδέρη)   Ε. Τροβά, Η Πολιτιστική Κληρονομιά της Ευρώπης (2018, Εκδόσεις Σάκκουλα)   A.M. de Jong, ‘The cultural goods import regime of Regulation (EU) 2019/880: Four potential pitfalls’, (2021)  7(2)Santander Art and Culture LawReview 31	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
8.     Πολιτισμός  και οικονομική ολοκλήρωση	Μ. Κοντοχρήστου, Διεθνές Γίγνεσθαι και Πολιτισμός. Προκλήσεις και Πολιτικές (2018,Εκδόσεις Σιδέρη)  Ε. Τροβά, Η πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης (2018, Εκδόσεις Σάκκουλα) E. Psychogiopoulou, ‘Culture v Market Integration: Unity and Diversity in EU Internal Market Law’,  in E. Psychogiopoulou and S. Schoenmaekers (eds),  European Union Economic Law and Culture: Towards a European Culturally Corrected Market Economy (Edward Elgar, forthcoming, 2024)	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
9.     Πολιτισμός, οπτικοακουστικές υπηρεσίες και ψηφιακός μετασχηματισμός	Μ. Κοντοχρήστου, Διεθνές Γίγνεσθαι και Πολιτισμός. Προκλήσεις και Πολιτικές (2018,Εκδόσεις Σιδέρη)   Ε. Τροβά,Η πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης (2018,Εκδόσεις Σάκκουλα)   K. Irion and P. Valcke, ‘Cultural Diversity in the Digital Age:  EU Competences, Policies and Regulations for Diverse Audiovisual and Online Content’,  in E. Psychogiopoulou (ed.), Cultural Governance and the European Union.  Protecting and Promoting Cultural Diversity in Europe(2015, Palgrave Macmillan) 75-90   E. Psychogiopoulou, ‘The Audiovisual Media Services Directive and the Promotion of European Works:Cultural Mainstreaming Revisited’, in P. L. Parcu and E. Brogi (eds), Research Handbook on EU Media Law and Policy (2021,Edward Elgar Publishing) 32-53   M. Burri, ‘Cultural Diversity Policies in the Age of AI’, AI in the Audiovisual Sector, IRIS SpecialReport (2021 European Audiovisual Observatory), 69–84	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
10. Πολιτισμός και θεμελιώδη δικαιώματα	Μ. Κοντοχρήστου, Διεθνές Γίγνεσθαι και Πολιτισμός. Προκλήσεις και Πολιτικές (2018,Εκδόσεις Σιδέρη)   Ε. Τροβά,Η πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης (2018,Εκδόσεις Σάκκουλα)   J. Morijn, ‘The EU Charter of Fundamental Rights and Cultural Diversity in the EU’, in E. Psychogiopoulou (ed.), Cultural Governance and the European Union. Protecting and Promoting Cultural Diversity in Europe (2015, Palgrave Macmillan) 151-164   R. CraufurdSmith, ‘Article 22 – Cultural, Religious and Linguistic Diversity’, in S. Peers, T. Hervey, J. Kenner and A. Ward (eds), The EU Charter of Fundamental Rights. A Commentary (2021,Bloomsbury Publishing)	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
11. Πολιτισμός και εξωτερικές σχέσεις της Ένωσης (1/2)	Μ. Κοντοχρήστου, Διεθνές Γίγνεσθαι και Πολιτισμός. Προκλήσεις και Πολιτικές (2018,Εκδόσεις Σιδέρη)   Ε. Τροβά, Η πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης (2018,Εκδόσεις Σάκκουλα)   Ε. Θεοδούλου-Χαραλάμπους, «Από την πολιτιστική διπλωματία στη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις», στο Δ. Κιζλάρη και Μ. Σιεχατέ (επιμ.), Ελληνική Πολιτιστική Διπλωματία. Σύγχρονες Προσεγγίσεις – Μελλοντικές Προκλήσεις (2021,Επίκεντρο)	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
12. Πολιτισμός και εξωτερικές σχέσεις της Ένωσης (2/2)	Μ. Κοντοχρήστου, Διεθνές Γίγνεσθαι και Πολιτισμός. Προκλήσεις και Πολιτικές (2018,Εκδόσεις Σιδέρη) Ε. Τροβά, Η πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης (2018, Εκδόσεις Σάκκουλα) E. Psychogiopoulou, ‘The External Dimension of EU Cultural Action and Free Trade: Exploring an Interface’, (2014) 41(1) Legal Issues of Economic Integration 65 A. Vlassis, L. Richieri Hanania and I. Kokinova, ‘Culture in the EU External Trade: Towards Stronger Digital Cultural Cooperation’, cS Brief 11 (2021)	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.
13. Πολιτισμός και άλλες  τομεακές πολιτικές της Ένωσης	Μ. Κοντοχρήστου, Διεθνές Γίγνεσθαι και Πολιτισμός. Προκλήσεις και Πολιτικές (2018, Εκδόσεις Σιδέρη)   Ε. Τροβά, Η πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης (2018, Εκδόσεις Σάκκουλα)	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass.

ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ

Πρόσωπο με πρόσωπο

ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

Χρήση ΤΠΕ στη διδασκαλία: παρουσιάσεις powerpoint για κάθε ενότητα του μαθήματος, ανάρτηση πρόσθετου ψηφιακού υλικού στο eclass

Χρήση ΤΠΕ στην επικοινωνία με τους φοιτητές: αξιοποίηση του eclass για την ανάρτηση ανακοινώσεων σχετικά με το μάθημα και ως forum επικοινωνίας

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Δραστηριότητα	Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
Διαλέξεις	13 εβδομάδες x 3 ώρες = 39ώρες
Ατομική έκθεση με παρουσίαση	(3 εβδομάδες x 3 ώρες x 1,5) + 3 ώρες= 16.5 ώρες
Παρουσίαση περίληψης (abstract) και βιβλιογραφίας ατομικής εργασίας	3 ώρες
Παρουσίαση και υποβολή ατομικής εργασίας	(13 εβδομάδες x 3 ώρεςx 1.5) + 3 ώρες = 61.5 ώρες
Σύνολο Μαθήματος	120 ώρες

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ 

α) Ατομική έκθεση με προφορική παρουσίαση (20%) και β) Τελική ατομική εργασία (80%).

Ο βαθμός της ατομικής έκθεσης πολλαπλασιάζεται επί 0.20 (π.χ. 10 x 0.20=2).

Ο βαθμός της τελικής ατομικής εργασίας πολλαπλασιάζεται επί

0.80 (π.χ. 10 x 0.80=8).

Η τελική βαθμολογία προκύπτει από το άθροισμα των επιμέρους βαθμολογιών (π.χ. 2+8=10).

Η ατομική έκθεση παρουσιάζεται προφορικά (εβδομάδες 4-13).

Η γραπτή εργασία (έκτασης 2000-5000 λέξεων) παρουσιάζεται προφορικά και κατατίθεται ηλεκτρονικά στο τέλος της 13ης

εβδομάδας.

Γλώσσα αξιολόγησης είναι η ελληνική (και η αγγλική για φοιτητές/φοιτήτριες Erasmus).

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Βασικά εγχειρίδια

Μ. Κοντοχρήστου, Διεθνές Γίγνεσθαι και Πολιτισμός. Προκλήσεις και Πολιτικές (2018, Εκδόσεις Σιδέρη) Ε. Τροβά, 

Η Πολιτιστική Κληρονομιά της Ευρώπης (2018, Εκδόσεις Σάκκουλα)

 

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

Ο. Calligaro, with the contribution of A. Vlassis (eds), La politique européenne de la culture, (2017) 56(2) Politique européenne 8-28

R. Craufurd Smith (ed.), Culture and European Union Law (2004, Oxford University Press)

A. Jakubowski, K. Hausler and F. Fiorentini (eds), Cultural Heritage in the European Union. A Critical Inquiry into Law and Policy (2019, Brill/Nijhoff)

T. Lähdesmäki, V.L.A. Čeginskas, S. Kaasik-Krogerus, K. Mäkinen and J. Turunen, Creating and Governing Cultural Heritage in the European Union. The European Heritage Label (2020, Routledge)

A. Littoz-Monnet, The European Union and Culture. Between Economic Regulation and European Cultural Policy (2007, Manchester University Press)

E. Psychogiopoulou, The Integration of Cultural Considerations in EU Law and Policies (2008, Martinus Nijhoff Publishers)

E. Psychogiopoulou (ed.), Cultural Governance and the European Union. Protecting and Promoting Cultural Diversity in Europe (2015, Palgrave Macmillan)

E. Psychogiopoulou and S. Schoenmaekers (eds), European Union Economic Law and Culture: Towards a European Culturally Corrected Market Economy (Edward Elgar, forthcoming, 2024)

C. Romainville (ed.), European Law and Cultural Policies. Droit européen et politiques culturelles (2015, P.I.E. Peter Lang)

H. Schneider and P. Van den Bossche (eds), Protection of Cultural Diversity from a European and International Perspective (2008, Intersentia)

E. Τροβά, Η Πολιτιστική Κληρονομιά και το Δίκαιο (2004, Σάκκουλας)

M. Ζορμπά, Πολιτική του Πολιτισμού. Ευρώπη και Ελλάδα στο Δεύτερο Μισό του 20ου Αιώνα (2014, Εκδόσεις Πατάκη)

Ιστοσελίδες

Επίσημος ιστότοπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, https://european-union.europa.eu/index_el

Ιστότοπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, https://commission.europa.eu/index_el

Ιστότοπος      του     Ευρωπαϊκού      Συμβουλίου     και      του     Συμβουλίου     της      Ευρωπαϊκής      Ένωσης,

https://www.consilium.europa.eu/el/

Ιστότοπος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, https://www.europarl.europa.eu/portal/el

Πρόσβαση στο Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, https://eur-lex.europa.eu/homepage.html?locale=el

Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, https://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:2bf140bf-a3f8-4ab2- b506-fd71826e6da6.0010.02/DOC_1&format=PDF

Συνθήκη        για        τη       Λειτουργία       της       Ευρωπαϊκής        Ένωσης,        https://eur-lex.europa.eu/legal- content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:12012E/TXT&from=FI

Χάρτης      Θεμελιωδών      Δικαιωμάτων       της      Ευρωπαϊκής      Ένωσης,       https://eur-lex.europa.eu/legal- content/EL/TXT/?uri=celex%3A12016P%2FTXT

 

Κατευθύνσεις για τις πηγές και συμπληρωματική βιβλιογραφία παρέχονται στο πλαίσιο κάθε ενότητας του μαθήματος.

URL ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ECLASS (ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΤΗΛΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ)

https://eclass.uop.gr/courses/3182/